ترک پوستی یا استریا چیست؟ + راه های درمان
(✅تایید شده توسط مائده فتاحی کارشناس سوراو)
ترک پوستی یا استریا به تغییراتی در پوست گفته میشود که به صورت خطی و معمولاً تیره رنگ یا روشن در سطح پوست نمایان میشوند. این تغییرات اغلب به دلیل کشیدگی شدید پوست در نتیجه افزایش وزن، بارداری، رشد سریع یا تغییرات هورمونی اتفاق میافتد. ترکهای پوستی به طور عمده در مناطقی که پوست کشیده شده است، مانند شکم، سینه، بازوها و رانها دیده میشوند. انواع مختلفی از ترکهای پوستی وجود دارد که برای جلوگیری از هر یک، راه کارهای مختلفی توصیه میشود. اما به طور کلی، کنترل وزن، مراقبت از پوست و مصرف آب کافی، میتواند از ایجاد آنها، جلوگیری کند. برای درمان ترکهای پوستی نیز راههای بسیاری وجود دارد که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:
- استفاده از مرطوبکنندهها
- استفاده از کرمهای ضد ترک
- مصرف کرمهای حاوی رتینوئیدها
- میکرونیدلینگ
- میکرودرم ابریژن
- جراحیهای پوستی
- پیلینگ شیمیایی
- لیزر درمانی
- کربوکسی تراپی
- درمان پلاسما
ورود به دنیای ترک های پوستی
همواره به دنبال پوستی صاف، جوان و بدون عیب و نقص هستیم. اما، در برخی موارد، ممکن است با مشکلی به نام “ترک پوستی” مواجه شویم که میتواند جلوه زیبایی پوست را به چالش بکشد. پس بهتر است از اینجا وارد دنیای ترک های پوستی شویم و درک عمیقی از آنها پیدا کنیم.
ترک پوستی چیست؟
ترک پوستی (stretch mark) یا استریا (Striae)، از تغییرات طبیعی در ساختار و الاستیسیته پوست ناشی میشود و نشانههایی از افتادگی و ضعف الاستیسیته پوست را نشان میدهد. این تغییرات ممکن است به دلیل عوامل خارجی مانند پیری طبیعی، افتادگی پوست، تابش آفتاب، کشیدگی پوست به دلیل خشکی یا عدم تغذیه مناسب، افزایش وزن یا کاهش وزن سریع و… رخ میدهد.
ترکهای پوستی به طور معمول به صورت خطوط عمودی یا افقی روی پوست ظاهر میشود و به طور کلی در مناطقی از بدن که مستعد برای کشیدگی پوست هستند، مانند صورت، گردن، دستها، پهلوها، شکم و رانها مشاهده میشوند. آنها میتوانند به صورت رنگی، نیمه رنگی یا روشن به نظر بیایند و بستگی به عوامل مختلفی مانند سن، ژنتیک، تغذیه، وضعیت هورمونی و عوامل خارجی دارند.
انواع ترک های پوستی
ترکهای پوستی به طور کلی در دو دسته تقسیم میشوند: ترکهای خطی (Striae distensae) و ترکهای عمقی (Striae atrophicae).
ترک های خطی (Striae distensae):
ترکهای خطی معمولاً به عنوان ترکهای رنگی شناخته میشوند و در اثر کشیدگی و کشش ناشی از افزایش ناگهانی وزن، رشد سریع، بارداری و تغییرات هورمونی رخ میدهند. آنها به صورت خطوط خمیده و ناهموار روی پوست ظاهر میشوند و در ابتدا رنگ صورتی و قرمز دارند که معمولاً با گذر زمان به رنگ سفید تبدیل میشوند. ترکهای خطی معمولاً روی شکم، بازوها، رانها و سینهها دیده میشوند.
ترک های عمقی (Striae atrophicae):
ترکهای عمقی نیز به عنوان ترکهای آتروفیک شناخته میشوند. آنها نشانهای از اتلاف و کاهش ساختار کلاژن و الاستین پوست را نشان میدهند. این نوع ترکها رنگ صورتی، قرمز یا بنفش دارند و عمدتاً روی شکم، رانها، بازوها، پشت و شانهها دیده میشوند. ترکهای عمقی به صورت عمودی یا افقی و به صورت ناهموار روی پوست ظاهر میشوند.
علت به وجود آمدن ترک های پوستی
پیری طبیعی پوست: | با پیری، پوست از الاستیسیته خود کاسته میشود و احتمال تشکیل ترکها افزایش مییابد. |
تغییرات وزن: | افزایش ناگهانی وزن، رشد سریع در دوران بلوغ، بارداری، تغییرات هورمونی و کاهش وزن ناگهانی میتواند باعث ایجاد ترکهای خطی شود. |
تابش آفتاب: | برخورد مستقیم با نور آفتاب و عدم استفاده از محافظ مناسب در برابر آفتاب باعث آسیب به ساختار الاستیک پوست شده و ترکهای خطی را به وجود میآورد. |
عوامل ژنتیکی: | برخی افراد به طور طبیعی از الاستیسیته کمتری در پوست خود برخوردارند که میتواند باعث آسانتر ایجاد شدن ترکهای پوستی شود. |
استفاده طولانی مدت از استروئیدها: | استفاده طولانی مدت از استروئیدها میتواند به ضعف ساختار پوست و افزایش احتمال ترکهای پوستی منجر شود. |
برخی بیماریهای پوستی: | برخی بیماریهای پوستی مانند سندرم اهلرز دانلوس (Ehlers-Danlos syndrome) و سندرم مارفان (Marfan syndrome) میتوانند باعث ضعف ساختار پوست شوند و ترکهای پوستی را ایجاد کنند. |
کاهش کلاژن و الاستین پوست: | عواملی مانند پیری طبیعی، کمبود تغذیه مناسب و برخی بیماریها میتوانند باعث کاهش ساختار کلاژن و الاستین پوست و ایجاد ترکهای پوستی شوند. |
خشکی پوست: | وقتی پوست خشک میشود و از رطوبت کافی بینصیب میماند، الاستیسیته و انعطاف پوست کاهش مییابد و احتمال تشکیل ترکهای پوستی افزایش مییابد. |
همانطور که متوجه شدید، استریا میتواند به دلایل متعددی ایجاد شود که مهمترین آنها را تا اینجا به شما به اشتراک گذاشتیم.
لازم است بدانید، دلایل ایجاد ترک های پوستی بین افراد متفاوت است و در برخی موارد ممکن است چندین عامل با هم ترکهای پوستی را تسریع کنند.
چگونه میتوان از ایجاد ترکهای پوستی جلوگیری کرد؟
برای جلوگیری از ایجاد ترکهای پوستی، باید به موارد زیر توجه داشته باشید:
- حفظ رطوبت پوست: استفاده از مرطوبکنندهها و لوسیونهای مناسب میتواند به حفظ رطوبت پوست کمک کند و از خشکی آن جلوگیری کند. مراقب باشید که محصولاتی را انتخاب کنید که برای نوع پوست شما مناسب باشند.
- استفاده از ضد آفتاب: از محافظ مناسب در برابر آفتاب استفاده کنید. تابش مستقیم نور خورشید میتواند به ساختار پوست را آسیب برساند و به تشکیل ترکهای پوستی منجر شود. استفاده از کرم ضد آفتاب با عامل حفاظتی مناسب و استفاده از پوشاک مناسب در زمانهای قرارگیری در مقابل آفتاب، مهم است.
- تغذیه سالم: تغذیه صحیح و متنوع که شامل مواد غذایی دارای انواع ویتامینها و مواد مغذی مورد نیاز برای سلامت پوست است، میتواند به حفظ سلامت و الاستیسیته پوست کمک کند.
- ورزش منظم: فعالیت بدنی منظم میتواند به حفظ سلامت پوست و ارتقای جریان خون به پوست کمک کند. این موضوع میتواند به بهبود الاستیسیته پوست و کاهش احتمال ترکهای پوستی کمک کند.
- کنترل وزن به طور متعادل: تغییرات ناگهانی وزن، افزایش یا کاهش سریع وزن میتواند منجر به کشیدگی و کاهش الاستیسیته پوست شود. کنترل وزن به صورت متعادل و سالم، به حفظ سلامت پوست کمک میکند.
- مراقبت مناسب از پوست: استفاده از محصولات شستشو و مراقبت مناسب برای نوع پوستتان، عدم استفاده از محصولات شیمیایی و رعایت نکات بهداشتی پوستی، میتواند به حفظ سلامت و انعطافپذیری پوست کمک کند.
با این وجود، مهم است به خاطر داشته باشید که همه افراد قابلیت تشکیل ترکهای پوستی را دارند و در برخی موارد کاملاً جلوگیری از آنها ممکن نیست.
پیشنهاد محصولات موثر برای رفع ترک پوستی:
علائم هشداردهنده تشکیل ترک پوستی
پوست برای هشدار دادن در خصوص ایجاد ترکهای پوستی، علائمی از خود بروز میدهد که به شرح زیر است:
- تغییر رنگ پوست: در برخی موارد، پوست ممکن است قبل از ظهور ترکها، رنگی متفاوت از قسمتهای دیگر پوست به خود بگیرد. ممکن است رنگ پوست تیرهتر یا روشنتر شود.
- خارش و سوزش: در برخی موارد، پوست قبل از ظهور ترکها میتواند خارش یا سوزش داشته باشد. این علائم ممکن است به مرور زمان شدت بیشتری پیدا کنند.
- احساس کشیدگی و تنش: پوست در ناحیههایی که قرار است ترکها ظاهر شوند، ممکن است احساس تنگی و تنش کنید. این احساس میتواند نشان دهنده کشیدگی و تغییر در الاستیسیته پوست باشد.
- درد و تورم: در صورتی که ترکهای پوستی عمیق و بزرگ باشند، ممکن است درد و تورم در ناحیه مربوطه رخ دهد. این علائم ممکن است در صورت وجود التهاب یا تماس با ترکها ایجاد شود.
- خونریزی: در صورتی که ترکهای پوستی بسیار عمیق باشند و به عروق زیرین پوست نیز آسیب برسانند، خونریزی ممکن است رخ دهد. در این صورت، مراجعه به پزشک متخصص الزامی است.
- التهاب و عفونت: ترکهای پوستی ممکن است باعث ورود باکتریها و عفونت شوند. در این صورت، نشانههایی مانند قرمزی، درد، تورم و ترشحات غیرعادی ممکن است ظاهر شود. در صورت مشاهده این علائم، باید به پزشک مراجعه کرده تا درمان مناسب انجام شود.
از بین بردن ترک های پوستی
لازم است بدانید درمان ترک پوستی بستگی به نوع و شدت آن دارد، با این حال، راههای زیر، موثرترین راهها برای از بین بردن ترکهای پوستی میباشند:
1. مرطوبکنندهها:
استفاده از محصولات مرطوبکننده و لوسیونها میتواند به حفظ رطوبت پوست کمک کند و ترکهای پوستی را بهبود بخشد. انتخاب محصولاتی که حاوی عناصر مغذی و مرطوبکننده مانند آلوئه ورا، ویتامین E و هیالورونیک اسید هستند، میتواند مفید باشد.
2. کرمهای ضدترک:
برخی کرمها و ژلهای ضد ترک حاوی عناصری مانند روغنهای طبیعی، ویتامینها و عوامل مرطوبکننده میباشند که استفاده از این محصولات میتواند کمک کند تا ترکها به مرور بهبود پیدا کنند.
3. کرمهای حاوی رتینوئیدها:
استفاده از کرمها یا ژلهای حاوی رتینوئیدها میتواند به ترمیم و بازسازی بافت پوست کمک کند و ترکهای پوستی را بهبود بخشد.
4. میکرونیدلینگ:
این روش شامل استفاده از سوزنهای ریز و میکروسکوپیک برای ایجاد میکروترکها در پوست است. این فرآیند میتواند تحریک تولید کلاژن و بازسازی پوست را فراهم کند و ترکهای پوستی را کاهش دهد.
5. میکرودرم ابریژن:
این روش شامل استفاده از دستگاهی با سری برسهای ریز است که پوست را به طور ملایم آبرسانی میکند و ماساژ میدهد. این فرآیند میتواند به تحریک تولید کلاژن و بازسازی پوست کمک کند و بهبود ظاهر ترکهای پوستی را به همراه داشته باشد.
6. روشهای جراحی:
در صورتی که ترکهای پوستی بسیار عمیق باشند، روشهای جراحی مانند جراحی لیفتینگ پوست، پوشاندن ترکها با پوست جایگزین یا لیپوفیلینگ میتواند در نظر گرفته شود. این روشها معمولاً برای ترکهای بزرگ و پیچیده استفاده میشوند.
7. پیلینگ شیمیایی:
در این روش، مواد شیمیایی مانند اسیدها یا آنزیمها بر روی پوست استفاده میشوند تا لایههای بیرونی پوست برداشته شده و بازسازی پوست را تحریک کنند. این فرآیند نیز میتواند به بهبود ظاهر ترکهای پوستی کمک کند.
8. لیزر درمانی:
در برخی موارد، استفاده از لیزر درمانی میتواند برای رفع ترکهای پوستی موثر باشد. لیزرها با تحریک تولید کلاژن و بازسازی بافت پوستی میتوانند به کاهش ترکها و بهبود الاستیسیته پوست کمک کنند.
9. کربوکسی تراپی:
این روش درمانی با استفاده از تزریق دی اکسید کربن (CO2) زیر پوست، انجام میشود. این روش به تحریک فعالیت سلولهای پوستی و بهبود عرضه اکسیژن و مواد مغذی در بافت پوست کمک میکند.
10. درمان پلاسما:
روش پلاسما استریا یا پلاسما پن (Plasma Pen) یک روش درمانی برای درمان ترکهای پوستی، جوانسازی پوست، کاهش چین و چروک صورت و بهبود کلی ظاهر پوست استفاده میشود. این روش بر پایه استفاده از انرژی الکتریکی پلاسما برای تحریک و تجدیدسازی بافت پوستی بدون نیاز به برش یا جراحی اساسی اعمال میشود.
در این روش، یک دستگاه پلاسما پنچ که دارای سری نازک و مخروطی است، بر روی پوست قرار داده میشود. با فعال کردن دستگاه، انرژی الکتریکی تولید شده، هوا را یونیزه کرده و پلاسما را تولید میکند. پلاسما بر روی پوست تأثیر میگذارد و منجر به بهبود کلی وضعیت پوست میشود.
سخن پایانی
مهم است به یاد داشته باشید که درمان ترکهای پوستی زمان بر است و نتایج فرد به فرد ممکن است متفاوت باشد. بهتر است با پزشک متخصص پوست مشورت کنید تا بهترین روش درمانی برای شما تعیین شود و همچنین برای دستیابی به نتایج مطلوب، صبور و پایدار باشید.
امیدواریم که این مقاله به شما اطلاعات کاربردی و کاملی درباره ترکهای پوستی ارائه داده باشد. شک نداشته باشید که با رعایت نکات بهداشتی، مشاوره با پزشک متخصص و انجام درمانهای مناسب، میتوانید در بهبود ظاهر پوست خود پیشرفت کنید و از پوستی سالم و زیبا بهرهمند شوید.