SiteLogo

سولفات چیست؟ + موشکافی باورهای غلط

سولفات چیست و چرا در مواد شوینده وجود دارد؟

سولفات! ماده‌ای که برخی آن را عامل سرطان می‌دانند و برخی دیگر کاملاً بی‌خطر. اما واقعیت در مورد سولفات چیست؟ چرا سولفات در محصولات بهداشتی استفاده می‌شود؟ آیا استفاده از محصولات حاوی سولفات ایمن است یا باید احتیاط‌هایی را رعایت کرد؟ اگر این سؤالات ذهن شما را درگیر کرده است، تا پایان این مطلب همراه ما باشید. در این مقاله از مجله زیبایی سوراو، با زبانی ساده، هر آنچه که باید درباره سولفات بدانید را توضیح می‌دهیم.

سولفات چیست؟

سولفات چیست؟

سولفات (Sulfate) یک ترکیب شیمیایی است که از نمک‌های اسید سولفوریک به دست می‌آید. هنگامی که اسید سولفوریک با مواد شیمیایی دیگر واکنش می‌دهد، یون سولفات آن با ترکیبات بازی ترکیب شده و نمک‌های سولفاتی را تشکیل می‌دهد. این ماده می‌تواند به‌طور طبیعی از تجزیه مواد گیاهی و جانوری تولید شود یا به‌عنوان محصول جانبی صنایع مختلفی مانند نساجی، معدن، فولاد و چرم‌سازی ایجاد گردد. اما سولفاتی که در محصولات مراقبت شخصی و بهداشتی نگرانی‌هایی را به وجود آورده، کدام است؟

دو ترکیب رایج به نام‌های سدیم لوریل سولفات (SLS) و سدیم لورت سولفات (SLES) از جمله سولفات‌هایی هستند که از دهه ۱۹۵۰ به طور گسترده در شوینده‌ها و محصولات بهداشتی استفاده می‌شوند. این مواد از الکل‌های چرب مشتق‌شده از روغن پالم یا منابع نفتی تولید شده و با ترکیب تری‌اکسید گوگرد و کربنات سدیم، ترکیبات سولفاتی خاصی را ایجاد می‌کنند.

عملکرد سولفات و دلیل استفاده از این ترکیب در مواد شوینده

علت وجود سولفات ها در مواد شوینده چیست

علت وجود این ترکیبات در مواد شوینده در واقع به نوعی خصلت شیمیایی در آن بستگی دارد. همه ما می‌دانیم که چربی در آب حل نمی‏‌شود و به‏ همین دلیل برای شستشوی چربی بدن نیاز به یک ماده سورفاکتانت است که با کاهش کشش سطحی آب، اتصال این دو ماده را امکان ‎پذیر کند. سولفات‌های SLS و SLES نقش سورفاکتانت را به‎ خوبی ایفا می‌کند زیرا به روغن، چربی و آلودگی متصل می‌شوند و آن‏‌ها را از سطح خارج می‌کند. همین‎طور عامل ایجاد کف در مواد شوینده هستند که باعث جذابیت حضور آن‎‌ها در شامپو و صابون می‎‌شود.

در سال‌های اخیر، محصولاتی با برچسب “فاقد سولفات” (Sulfate-Free) توسط برندهای مختلف عرضه شده‌اند که کف کمتری تولید می‌کنند و قدرت شویندگی ملایم‌تری دارند. این نوع محصولات طرفداران زیادی پیدا کرده‌اند و به‌نوعی به یک ترند در بازار تبدیل شده‌اند. با این حال، برای انتخاب میان محصولات حاوی سولفات یا بدون سولفات، بهتر است ابتدا از مزایا و معایب سولفات آگاه شویم تا بدانیم آیا استفاده از شوینده‌های بدون سولفات برای ما ضروری است یا خیر.

واقعیت‌هایی درباره سولفات

استفاده از مواد شوینده حاوی سولفات

همان‎طور که گفتیم، حضور ترکیبات سولفات باعث افزایش خاصیت پاک ‎کنندگی محصولات بهداشتی می‌شود. بسیاری از ما هم علاقمند به کف زیاد در هنگام شستشو هستیم و آن را نشانه تمیزی بیشتر می‏‌دانیم. بر اساس اعلام سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) و آژانس حفاظت از محیط زیست (EPA) دو ترکیب SLS و SLES در سطوح پایین برای انسان و محیط زیست بی‎‌خطر است. اما واقعا چه مقدار از شایعاتی که باعث نگرانی ما هستند، صحت دارد؟

1. سولفات سرطان‌زا نیست

هیچ شواهد مستقیمی وجود ندارد که ترکیبات SLS و SLES را با سرطان، ناباروری یا مشکلات رشد مرتبط کند. شایعاتی که سولفات را به سرطان نسبت می‌دهند، از دهه 1990 آغاز شدند اما تاکنون مدرکی برای تأیید آن‌ها پیدا نشده است. اگرچه این ترکیبات ممکن است با مصرف طولانی‌مدت در بدن تجمع یابند، اما میزان آن بسیار اندک است و نگرانی جدی ایجاد نمی‌کند.

2. سولفات فقط در مواد شوینده نیست

سولفات یک اصطلاح کلی برای گروهی از نمک‌های معدنی است که حتی در آب و هوا نیز یافت می‌شود. غلظت بالای سولفات در آب می‌تواند مشکلات گوارشی مانند نفخ و اسهال را به‌ویژه در کودکان و افراد حساس ایجاد کند. همچنین، آلودگی هوا ناشی از سولفات‌ها ممکن است به تحریک ریه و آسیب‌های ریوی منجر شود.

3. سولفات برای موهای رنگ‌شده مضر نیست

یکی از باورهای اشتباه درباره سولفات، تأثیر آن بر کاهش کیفیت رنگ مو است. اگرچه شامپوهای حاوی سولفات ممکن است خشکی یا شکنندگی مو را افزایش دهند، اما شواهد علمی معتبری وجود ندارد که نشان دهد سولفات موجب کاهش دوام یا کیفیت رنگ مو می‌شود. خشکی مو ناشی از سولفات به دلیل بار منفی آنیون‌های سولفات است که استفاده از نرم‌کننده‌ها می‌تواند این اثر را خنثی کند.

شامپو بدون سولفات: انتخابی هوشمندانه برای سلامت موها
شامپو بدون سولفات: انتخابی هوشمندانه برای سلامت موها
شامپوهای بدون سولفات محصولاتی هستند که در فرمولاسیون آن‌ها از سولفات‌ها استفاده نشده است. سولفات‌ها، دسته‌ای از مواد شیمیایی هستند که به عنوان سورفکتانت (ماده شوینده) در اکثر شامپوها به کار می‌روند و مسئول ایجاد کف زیاد و پاک‌کنندگی قوی هستند. از رای

4. سولفات می‌تواند خشکی پوست را تشدید کند

یکی از انتقادات رایج به سولفات، تأثیر آن بر خشکی پوست است. سورفاکتانت‌های سولفاته با شستن بیش‌ازحد چربی طبیعی پوست، سد محافظتی آن را تضعیف می‌کنند و ممکن است باعث قرمزی، خارش و خشکی شوند. این موضوع به‌ویژه برای افرادی با پوست خشک یا آسیب‌دیده نگران‌کننده است.

5. سولفات می‌تواند درماتیت و التهاب را تشدید کند

افرادی که پوست حساس، اگزما یا رزاسه دارند، ممکن است به محصولات حاوی سولفات واکنش نشان دهند. غلظت بالاتر SLS و SLES در محصولات بهداشتی، احتمال بروز واکنش‌های پوستی و تشدید التهاب را افزایش می‌دهد.

6. سولفات احتمال بروز آکنه را افزایش می‌دهد

تحقیقات نشان داده‌اند که تماس طولانی‌مدت با SLS می‌تواند در افراد با پوست حساس، منافذ پوست را مسدود کند و بروز جوش و آکنه را تشدید کند. حتی در خمیردندان‌های حاوی ترکیبات سولفاته نیز ممکن است این مشکل مشاهده شود.

سولفات‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند. برای انتخاب محصولات مناسب، بهتر است ویژگی‌های پوست و مو خود را بشناسید و در صورت نیاز، گزینه‌های فاقد سولفات را امتحان کنید.

سولفات در سایر مواد شوینده

سولفات چیست و چه کاربردی دارد

به‌‎ طور کلی در تمام موادی که نیاز به کنار هم قرار گرفتن چربی و آب است، یک سورفاکتانت باید حضور داشته‎‌باشد از جمله محصولاتی که می‏‌توانید SLS و SLES را به‏‌ عنوان سورفاکتانت در آن پیدا کنید می‏‌توان به این محصولات اشاره کرد:

  • پودر لباس‌شویی
  • مایع ظرف‌شویی
  • صابون مایع دست
  • شامپوها
  • خمیردندان
  • پاک‌کننده‌های صورت
  • بمب حمام
چگونه محصولات حاوی سولفات را شناسایی کنیم؟

برای شناسایی محصولات حاوی سولفات، بهترین راه بررسی لیست ترکیبات تشکیل‌دهنده آن‌ها است. در حالی که بیشتر سولفات‌های رایج شامل SLS و SLES هستند، ترکیبات سولفاتی دیگری نیز در محصولات بهداشتی و آرایشی یافت می‌شوند. اگر در لیست مواد اولیه محصول، نام یکی از ترکیبات زیر را مشاهده کردید، بدانید که آن محصول حاوی سولفات است:

  • Sodium Laureth Sulfate (SLES)
  • Sodium Lauryl Sulfate (SLS)
  • Ammonium Lauryl Sulfate (ALS)
  • Ammonium Laureth Sulfate (ALES)
  • Sodium Myreth Sulfate (SMS)
  • Sodium Trideceth Sulfate (STS)
  • TEA-Lauryl Sulfate (TEA)
  • Magnesium Laureth Sulfate
  • Sodium C14-16 Olefin Sulfonate
  • Sodium Cetearyl Sulfate
  • Magnesium Sulfate
  • Aluminum Sulfate
  • Magnesium Oleth Sulfate
  • Sodium Myristyl Sulfate
  • Ammonium Lauryl Ether Sulfate

بررسی دقیق برچسب محصولات، می‌تواند به شما کمک کند تا انتخاب آگاهانه‌تری داشته باشید و در صورت نیاز به استفاده از محصولات بدون سولفات، از وجود این ترکیبات در محصولات خود مطمئن شوید.

نکات مهم برای استفاده از مواد بهداشتی حاوی سولفات چیست؟

هر چند به‌ نظر می‏‌رسد استفاده از مواد شوینده حاوی سولفات نمی‏‌تواند خطر جدی در افراد بدون حساسیت ایجاد کند. اما رعایت چند نکته در هنگام استفاده از این محصولات خالی از لطف نیست:

  • مقدار نمک سولفات در یک محصول تاحد زیادی به نوع محصول و شرکت تولید کننده بستگی دارد و می‏‌تواند از کم‌ترین میزان تا 50 درصد محصول را شامل شود. برای آن‏که احتمال بروز آسیب پوستی را به‏ حداقل برسانید، بهتر است از محصولات حاوی سولفات با غلظت کمتر از یک درصد استفاده کنید.
  • بهترین راه شستشو با شوینده حاوی سولفات چیست؟ متخصصان معتقدند شستشوی سریع با آب سرد و به ‏‌حداقل‌ رساندن میزان تماس پوست و مو با شوینده احتمال ایجاد عارضه بر اثر سولفات را کاهش می‏‌دهد.
  • از آنجایی که مقدار سولفات در مواد شوینده خانگی بالا است، بهتر است برای جلوگیری از خشکی پوست حتما از دستکش استفاده کنید، مراقبت تهویه محیط باشید و در آخر به پوست خود مرطوب‏‌کننده بزنید.

سخن پایانی

سولفات یک ترکیب شوینده موجود در بسیاری از محصولات آرایشی و بهداشتی است و تا به ‎‌‏امروز خطر جدی از تاثیر بر سلامتی توسط آن ثابت نشده‌‎است. شایع‎‌ترین عارضه آن‏‌ها ایجاد خشکی و التهاب پوست است که بسیاری از افراد قادر به تحمل درصدهای سولفات موجود در شوینده‏‌های بدن هستند. حالا دیگر می‏‌دانید سولفات چیست. بنابراین اگر نگران سوزش، خارش پوست، خشکی و التهاب آن هستید و اطمینان دارید که محصولات دارای سولفات عامل آن است، به دنبال تولیداتی باشید که فاقد سولفات یا اصطلاحا Sulfate Free هستند و یا نام SLS و SLES در ترکیبات آن‏‌ها ذکر نشده‎‌است. شما هم اگر تجربه‎‌ای از مصرف محصولات حاوی سولفات دارید در بخش نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

سوالات متداول

1. استفاده از محصولات حاوی سولفات مضر است یا نه؟
2. آیا سولفات‌ها برای سلامت ما مضر هستند؟
3. آیا سولفات‌ها می‌توانند به محیط زیست آسیب برسانند؟
4. چگونه می‌توان از تاثیرات منفی سولفات‌ها جلوگیری کرد؟
5. آیا تمام سولفات‌ها یکسان هستند؟
6. آیا سولفات‌ها در محصولات آرایشی استفاده می‌شوند؟
7. آیا مصرف طولانی‌مدت سولفات‌ها مشکلی دارد؟