چه هورمون هایی باعث چرب شدن پوست می شوند؟

هورمون‌ها عوامل شیمیایی مهمی هستند که در تنظیم عملکردهای مختلف بدن نقش دارند. آن‌ها تأثیرات متعددی بر پوست دارند و ایجاد تغییراتی در آن‌ها و برهم خوردن تعادلشان می‌تواند به تغییراتی در وضعیت چربی پوست منجر شود. به طور کلی دو دسته هورمون هستند که بر روی پوست تاثیر می‌گذارد: هورمون‌های استروئیدی (مانند استروژن، تستوسترون، پروژسترون، کورتیزول و…) و هورمون‌های غیر استروئیدی (مانند انسولین، آدرنالین و…).

هر یک از این هورمون، می‌توانند از طریق راه‌های مختلفی باعث افزایش چربی پوست شوند. اما شما با مدیریت هورمون‌ها از طریق تغذیه مناسب، ورزش منظم، مدیریت استرس و… می‌توانید از این امر جلوگیری نمایید یا به کاهش چربی پوستتان کمک کنید.

کدام هورمون‌ها باعث چرب شدن پوست می‌شوند؟

چرب شدن پوست تا حد زیادی تحت تاثیر دو دسته هورمون قرار دارد: هورمون‌های استروئیدی و هورمون‌های غیراستروئیدی.

هورمون‌های استروئیدی و نقش‌شان در چرب شدن پوست

یکی از دسته‌های مهم هورمون‌ها که به طور مستقیم در تنظیم تولید چربی پوست نقش دارند، هورمون‌های استروئیدی هستند. این گروه شامل هورمون‌هایی مانند استروژن، پروژسترون، تستوسترون و… می‌شود که در بدن انسان تولید می‌شوند و افزایش سطح این هورمون‌ها در بدن می‌تواند به افزایش تولید چربی در پوست منجر شود. خوب است بدانید، ساختار شیمیایی این هورمون‌ها به ساختار شیمیایی استروئیدها (مانند کلسترول) نزدیک هستند و از نظر شیمیایی دارای هسته‌های آروماتیک می‌باشند. برخی از مهم‌ترین هورمون‌های استروئیدی عبارتند از:

• استروژن و پروژسترون: هورمون‌های جنسی زنانه که نقش مهمی در تنظیم دوره‌های پریودی و بارداری دارند.
• تستوسترون: هورمون جنسی مردانه که نقش مهمی در ایجاد صفات مردانه دارد.
• کورتیزول: هورمون استرس است که توسط غدد آدرنال (غدد فوق کلیوی)، تولید می‌شود.
• تیروکسین و تری یدوتیرونین (T3 و T4): هورمون‌های تیروئید که نقش اساسی در تنظیم سرعت متابولیسم بدن دارند.

هورمون‌های استروئیدی معمولاً با تأثیر بر ژن‌ها و ایجاد تغییرات در سلول‌ها و بافت‌ها، به تنظیم فعالیت‌های مختلف در بدن کمک می‌کنند.

در ادامه این بخش، شما را با هورمون‌های استروئیدی و اینکه چگونه هر یک باعث چرب شدن پوست می‌شوند، آشنا خواهیم کرد:

• استروژن: 

استروژن یکی از هورمون‌های جنسی اصلی در بدن زنان است و در بخشی از دوره‌های مختلف زندگی زنان افزایش می‌یابد، از جمله در دوران بلوغ، دوران حاملگی و…. استروژن به دلایل زیر باعث چرب شدن پوست می‌شود:

• استروژن تاثیر مستقیمی بر غدد چربی پوست دارد و می‌تواند باعث افزایش تولید چربی توسط این غده‌ها شود. به عبارتی، سطح بالای استروژن در بدن با توجه به تاثیری که بر غدد چربی دارد، ممکن است به افزایش تولید چربی پوست منجر شود.
• استروژن نقش مهمی در تغییرات ساختاری پوست ایفا می‌کند. این هورمون می‌تواند به افزایش ضخامت پوست و حفظ انعطاف پذیر بودن آن کمک کند و با انجام این کارها به نوعی باعث شود پوست چرب‌تر به نظر برسد.
• استروژن می‌تواند به استروئیدی‌تر شدن چربی‌ها در پوست نیز کمک کند. این به معنی این است که چربی‌های تولید شده در پوست به شکل مشابه استروئید‌ها عمل می‌کنند و از خشکی پوست جلوگیری می‌نمایند.

به طور کلی از نظر علمی، استروژن با تأثیرات متعددی که بر پوست دارد، در صورت افزایش می‌تواند باعث چرب شدن پوست شود. نکته مهم این است که افزایش معقول و متعادل سطح استروژن به حفظ سلامت پوست کمک می‌کند.

• پروژسترون:

پروژسترون نیز یکی از هورمون‌های مهم جنسی در بدن زنان است که در دوره‌های مختلفی از زندگی سطح آن در بدن افزایش می‌یابد. از جمله دوران حاملگی، دوران قاعدگی و… . این هورمون نیز می‌تواند به دلایل زیر در چرب شدن پوست تاثیر داشته باشد:

• پروژسترون نیز مانند استروژن، می‌تواند به طور مستقیم بر غدد چربی پوست تاثیر بگذارد و باعث افزایش تولید چربی در این غده‌ها شود که این افزایش تولید چربی ممکن است به ایجاد چربی‌ اضافه برای پوست منجر گردد.
• این هورمون می‌تواند تغییراتی در ساختار پوست ایجاد کند و با ایجاد این تغییرات باعث جوان‌تر به نظر رسیدن و انعطاف پذیری بیشتر پوست، شود. در برخی موارد این تغییرات به طور غیر مستقیم باعث چرب تر شدن پوست می‌شوند.
• پروژسترون ممکن است بر جذب و استفاده از مواد مغذی توسط پوست تاثیر داشته باشد. این تأثیرات نیز می‌توانند به بهبود وضعیت پوست و جلوگیری از خشکی و ترک‌های پوست کمک کنند. همچنین باعث افزایش چربی پوست شوند.

• تستوسترون: 

تستوسترون یکی از اصلی‌ترین هورمون‌های جنسی مردانه است، اما در بدن زنان نیز به مقدار کمتری تولید می‌شود. تستوسترون به عنوان یکی از هورمون‌های آندروژنی یا هورمون‌های جنسی مردانه، نقش مهمی در اصول توسعه و نگهداری ویژگی‌های جنسی مردانه در بدن انسان دارد. افزایش سطح تستوسترون در بدن، به دلایل زیر می‌تواند به چرب شدن پوست بیانجامد:

• این هورمون از طریق افزایش فعالیت غدد چربی، می‌تواند تولید چربی در پوست را افزایش دهد و اینگونه باعث چرب شدن پوست شود.
• تستوسترون با افزایش ترشح چربی در پوست به حفظ تازگی، سرزندگی و جلوگیری از خشکی پوست و ایجاد ترک‌ها، کمک می‌کند.
• این هورمون در بهبود جذب و استفاده از مواد مغذی توسط پوست نیز، از جمله موارد تاثیر گذار است و گاهی از این طریق باعث افزایش چربی پوست می‌شود.

در کل، تستوسترون مانند سایر هورمون‌های استروئیدی تأثیرات متعددی بر پوست دارد. در نتیجه تغییرات نامتعادل در سطح تستوسترون ممکن است به ایجاد برخی مشکلات پوستی مانند مشکلات مرتبط با افزایش چربی پوست و ایجاد جوش‌ها منجر شود.

• کورتیزول:

کورتیزول یک هورمون استرس است که توسط غدد آدرنالین در مواقع استرس تولید می‌شود. این هورمون تأثیرات منفی بر پوست دارد و می‌تواند به افزایش چربی در پوست منجر شود. دلایلی که باعث می‌شود کورتیزول با افزایش چربی پوست ارتباط داشته باشد عبارتند از:

• کورتیزول می‌تواند متابولیسم چربی‌ها را تغییر دهد و به افزایش تجمع چربی‌ها در انواع مختلف بافت‌های بدن، از جمله پوست، منجر شود.
• این هورمون ممکن است بر فعالیت انواع غدد موجود در پوست تاثیر داشته باشد و باعث افزایش تولید آب و چربی در پوست شود. این موضوع ممکن است باعث شود پوست چرب‌تر به نظر برسد و درخشندگی بیشتری داشته باشد.
• کورتیزول می‌تواند به تخریب کلاژن که یک پروتئین حیاتی برای سلامت پوست است، منجر شود. این تغییرات ممکن است به ضعیف شدن ساختار پوست، افزایش چین و چروک‌ها و برهم خوردن تعادل چربی پوست، منجر شود. حتی ممکن است باعث ایجاد التهابات پوستی و مشکلاتی نظیر آکنه و آفتاب سوختگی شود.

هورمون‌های غیر استروئیدی و نقش‌شان در افزایش چربی پوست

هورمون‌های غیر استروئیدی در مقایسه با هورمون‌های استروئیدی، ساختار شیمیایی متفاوتی دارند و از نظر شیمیایی دارای هسته‌های آروماتیک نیستند. این دسته شامل انواع مختلفی از هورمون‌ها است، از جمله هورمون‌های پپتیدی (مانند انسولین و گلوکاگون)، هورمون‌های پروتئینی (مانند هورمون رشد) و هورمون‌های کاکتول آمین (مانند آدرنالین و نور اپی‌ نفرین).

هورمون‌های غیر استروئیدی معمولاً تأثیرات خود را از طریق ترکیب با گیرنده‌های سلولی در سطح سلول‌ها انتقال می‌دهند و به تنظیم فعالیت‌های سلولی و متابولیکی کمک می‌کنند. این هورمون‌ها نقش‌های مختلفی از جمله تنظیم قند خون، تنظیم فشار خون، تنظیم فعالیت قلب و واکنش به استرس را دارند. افزایش سطح برخی از این هورمون‌ها نیز می‌تواند به افزایش تولید چربی در پوست منجر شود. در این بخش قصد داریم شما را با این دسته از هورمون‌ها و چگونگی تاثیر هر کدام‌شان در افزایش چربی پوست، آشنا کنیم:

• انسولین: 

انسولین یک هورمون مهم است که تولید توسط پانکراس تولید می‌شود. عمده وظیفه انسولین، کاهش سطح قند خون و تبدیل قندهای خون به گلوکز در سلول‌ها است. اما انسولین نیز به تولید چربی پوست تأثیر دارد. افزایش سطح انسولین می‌تواند به افزایش تولید چربی در پوست منجر شود و باعث چربی‌تر شدن پوست گردد.

تاثیر انسولین در افزایش چربی پوست به عوامل زیر برمی‌گردد:

• انسولین باعث فعالیت آنزیم‌های مختلف در سلول‌ها می‌شود که به تولید چربی کمک می‌کنند. این چربی‌ها ممکن است در سلول‌ها ذخیره شود و به پوست انتقال یابند. 
• در افرادی که مقاومت به انسولین دارند (یعنی بدنشان به انسولین پاسخ نمی‌دهد)، بدن مجبور می‌شود تا مقدار بیشتری از انسولین تولید کند تا گلوکز به سلول‌ها وارد شود. این افزایش انسولین ممکن است منجر به افزایش تولید چربی‌های پلاسمایی (چربی‌های موجود در خون) شود که به پوست منتقل می‌شوند و برای پوست ظاهر چربی ایجاد می‌کنند.

• آدرنالین:

آدرنالین یا اپی نفرین یک هورمون استرس است که توسط غدد آدرنالین تولید می‌شود و در واکنش به وضعیت‌های استرسی افزایش می‌یابد. این هورمون باعث افزایش فشار خون و تخصیص ترکیبات انرژی‌زا برای تامین نیازهای بدن در شرایط استرس می‌شود. اما این هورمون چگونه می‌تواند باعث چرب شدن پوست شود؟

• آدرنالین می‌تواند باعث افزایش فعالیت غدد چربی پوست شود و با افزایش تولید چربی توسط این غدد، موجب ایجاد پوستی چرب گردد. 
• زمانی که آدرنالین به عنوان هورمون استرس در بدن افزایش می‌یابد، می‌تواند تأثیرات منفی بر تغییرات متابولیسمی بدن داشته باشد. این تغییرات ممکن است به افزایش تولید و انباشت چربی در پوست منجر شوند.

موارد مهم و مفید برای تنظیم سطح هورمون‌ها

برای داشتن یک پوست سالم با میزان چربی متعادل، مدیریت هورمون‌ها و تنظیم سطح آن‌ها در پوست اهمیت ویژه‌ای دارد. موارد زیر در تنظیم سطح هورمون‌ها و مدیریت آن‌ها، بسیار مفید هستند:

1. تغذیه مناسب:
تغذیه مناسب از جمله عواملی است که می‌تواند تأثیر بزرگی بر تعادل هورمون‌ها و سلامت پوست داشته باشد. مصرف مواد غذایی سالم و غنی از ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌تواند به حفظ سلامت پوست کمک کند. از جمله مواد غذایی مفید می‌توان به میوه‌ها و سبزیجات غنی از آنتی‌اکسیدان‌ها، ماهی‌های حاوی اسیدهای چرب امگا-3، مصرف آب به میزان کافی و… اشاره کرد.

2. ورزش:
ورزش منظم نقش مهمی در مدیریت هورمون‌ها و پوست سالم دارد. تمرینات ورزشی به افزایش بهبود وضعیت عمومی بدن و کاهش استرس کمک می‌کنند که این دو عامل می‌توانند به تعادل هورمون‌ها و کاهش چربی پوست کمک کنند. همچنین، ورزش می‌تواند به تقویت عضلات و افزایش جریان خون در پوست منجر شود که این موارد به بهبود سلامت پوست کمک می‌کنند.

3. مدیریت استرس:
استرس یکی از عوامل مهم در افزایش سطح هورمون‌های استرسی مانند کورتیزول است که می‌تواند به افزایش چربی پوست منجر شود. تکنیک‌های مدیریت استرس مانند مدیتیشن، تمرین یوگا و تکنیک‌های تنفسی می‌توانند به کاهش استرس و در نتیجه کاهش سطح هورمون‌های استرسی کمک کنند.

روتین پوست روزانه برای پوست چرب و جوش دار

روتین پوستی روزانه و برنامه مراقبت از پوست چرب و جوش دار یا مستعد آکنه، یکی از موضوعاتی است که برای بسیاری از افراد با این نوع پوست، اهمیت ویژه‌ای دارد. پوست چرب و مبتلا به جوش نه تنها می‌تواند بر زیبایی و سلامت پوست تأثیر منفی بگذارد، بلکه روحیه و ا

سخن پایانی

مدیریت هورمون‌ها برای حفظ سلامت پوست و داشتن پوستی جوان‌ بسیار مهم است. تغذیه مناسب، ورزش منظم، مدیریت استرس و… می‌توانند به تعادل هورمونی بدن کمک کنند و پوست را از تغییرات مختلف محافظت کنند. در نتیجه با انجام این کارها، شما می‌توانید پوستی سالم‌تر و جوان‌تر داشته باشید و از تأثیرات منفی هورمون‌ها جلوگیری کنید.

فراموش نکنید که در صورت وجود مشکلات جدی در تنظیم هورمون‌ها و تأثیرات منفی بر پوست، دریافت مشاوره پزشکی ضروری است. پزشک متخصص می‌تواند تست‌های لازم را انجام دهد و راهکارهای درمانی تخصصی از جمله داروها یا درمان‌های دیگر را با توجه به شرایط بدنی و نوع پوست شما، تجویز کند تا هورمون‌ها به تعادل برسند و مشکلات پوستی بهبود یابند.